Pensioen na echtscheiding

Het bespreken van het pensioen na echtscheiding is vaak lastig. Dit komt mede omdat het voor veel mensen een ‘ver van je bed-show’ is want het is nu nog niet van toepassing is. Het is lastig om nu afspraken te maken over iets wat jaren later van kracht gaat.

Bij het verdelen van het pensioen na echtscheiding gaat het om twee soorten pensioen:

• het ouderdomspensioen dat wordt ontvangen na pensionering
• het partnerpensioen dat je partner ontvangt na overlijden

Eerst wordt ingegaan op het ouderdomspensioen. Om te kiezen wat het beste bij je past dien je eerst te weten waaruit je kunt kiezen. Wettelijk gezien is de standaard verdeling ‘verevening’. De wet geldt niet voor samenwoners, bij beëindiging van de samenleving wordt het ouderdomspensioen in principe niet verdeeld. Het is wel mogelijk om het ouderdomspensioen te verdelen, maar dan dient dat te worden opgenomen in een samenlevingsovereenkomst of de vaststellingsoverenkomst bij beëindiging samenwonen.

Verevening

Hierbij ontvangen beiden ex-partners de helft van het opgebouwde ouderdomspensioen dat tussen de huwelijks- of partnerschapssluiting en scheiding is opgebouwd. Het maakt niet uit of er sprake is van gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden. Tenzij in de huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden uitdrukkelijk de toepasselijkheid is uitgesloten. Zolang ieder in leven is krijgt ieder na pensionering van de persoon waarvan het pensioen is verevend de helft van het huwelijks-of ouderdomspensioen. Het opgebouwde pensioen na echtscheiding is alleen bestemd voor de persoon die dit opbouwt (totdat er mogelijk weer een huwelijk wordt gesloten).

Je kunt ook afwijken van de 50% verdeling en kiezen voor een ander percentage, bijvoorbeeld omdat je ex-partner ook een eigen pensioen heeft. Je ex-partner ontvangt zijn of haar deel zodra jij met ouderdomspensioen gaat.

In beide gevallen geldt: als degene die oorspronkelijk het pensioen heeft opgebouwd overlijdt stopt het ouderdomspensioen voor jullie beiden. Als degene die het pensioen niet heeft opgebouwd overlijdt, krijgt degene die oorspronkelijk het pensioen heeft opgebouwd weer het volledige ouderdomspensioen. Indien de pensioensregeling hierin voorziet, kan de ander wel bijzonder nabestaandenpensioen krijgen.

Een nadeel van pensioensverevening is dat de uitkering altijd verbonden is met de ex-partner. De uitkering gaat pas in als deze met pensioen gaat, dus als deze besluit langer door te werken dan de pensioengerechtigde leeftijd gaat de uitkering ook pas later in.

Conversie:

Er is een andere verdeling mogelijk. Conversie, oftewel splitsing en alle banden verbreken. Hier wordt het deel van het ouderdomspensioen van de andere ex-partner voorgoed omgezet in een eigen ouderdomspensioen. Dit is de eigen aanspraak op ouderdomspensioen voor degene die het pensioen zelf niet heeft opgebouwd, gekoppeld aan het leven aan de leeftijd van deze persoon.

Een nadeel kan zijn dat er na conversie geen recht meer bestaat op bijzonder nabestaanden pensioen.

Bijzonder nabestaandenpensioen:

Partnerpensioen is het pensioen dat je partner ontvangt bij overlijden. Bijzonder partnerpensioen is het pensioen dat je ex-partner ontvangt als je overlijdt. Op het pensioenoverzicht is dit te vinden onder nabestaandenpensioen, na scheiding heet dit bijzonder nabestaandenpensioen. Er bestaat een recht op bijzonder nabestaandenpensioen wanneer de pensioensregeling voorziet in een partnerpensioen op opbouwbasis. In het geval van een partnerpensioen op risicobasis wordt na scheiding of beëindiging van het partnerschap geen bijzonder nabestaandenpensioen toegekend.

Het bijzonder nabestaandenpensioen is opgenomen in de pensioenswet. Opvallend is dat in de pensioenwet gehuwden en samenwoners worden gelijkgesteld. De pensioenwet verstaat onder scheiding echtscheiding, ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed of beëindiging van een geregistreerd partnerschap.

De pensioenmaatschappij gaat uit dat er sprake is van een partner in geval van:

• een huwelijk
• een geregistreerd partnerschap
• een samenlevingscontract en de partner is aangemeld bij het pensioenfonds

Niet verdelen: omdat het niet hoeft

Verdeling is niet altijd nodig. Bijvoorbeeld als je allebei evenveel pensioen heeft of omdat je de waarde van het pensioen in de boedelscheiding verrekent.

Pensioen na echtscheiding doorgeven

Geef de afspraken over de verdeling van het ouderdomspensioen binnen twee jaar na de scheiding door aan de betreffende pensioenfondsen via het formulier ‘Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen’. Dit formulier is te downloaden vanaf www.rijksoverheid.nl

Afspraken over het bijzonder partnerpensioen geef je door met een kopie van het echtscheidingsconvenant. Verdeel je het pensioen niet, dan hoef je niet te informeren. Voor meer informatie kun je contact opnemen met het Scheidingsbureau.